فهرست مطالب
🔹 مقدمه
در دنیای ارزهای دیجیتال، رپد توکن (Wrapped Token) به توکنی گفته میشود که نماینده یک دارایی دیجیتال در یک بلاکچین دیگر است. این توکنها امکان استفاده از یک دارایی در شبکهای متفاوت را فراهم میکنند، بدون اینکه مالکیت اصلی آن دارایی از بین برود.
بهعنوان مثال، بیتکوین (BTC) را نمیتوان بهصورت مستقیم در شبکه اتریوم استفاده کرد، اما Wrapped Bitcoin (WBTC) که یک توکن ERC-20 است، این امکان را فراهم میکند. در این مقاله، مفهوم رپد توکن، نحوه کارکرد، کاربردها و مزایای آن را بررسی خواهیم کرد.
🔹 ۱. رپد توکن چیست؟
رپد توکنها داراییهایی هستند که ارزش آنها برابر با یک دارایی اصلی است، اما روی یک بلاکچین دیگر قابل استفادهاند.
🔹 مثال:
✅ WBTC (Wrapped Bitcoin) = نسخه توکنیزهشده بیتکوین در شبکه اتریوم
✅ WETH (Wrapped Ethereum) = نسخه توکنیزهشده اتریوم که در برخی از DAppها استفاده میشود
✅ WBGLD (Wrapped Gold) = نسخه توکنیزهشده طلا در بلاکچین
🔹 چرا نیاز به رپد توکن داریم؟
✅ داراییهایی مانند بیتکوین و طلا در بلاکچینهای مختلف کار نمیکنند.
✅ کاربران میخواهند داراییهای خود را در اکوسیستمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده کنند.
✅ رپد توکنها نقدینگی و قابلیت استفاده از داراییها را در بلاکچینهای مختلف افزایش میدهند.
🔹 ۲. رپد توکن چگونه کار میکند؟
۱️⃣ مراحل ایجاد و استفاده از یک رپد توکن
✅ سپردهگذاری دارایی اصلی: کاربر مقدار مشخصی از یک دارایی مانند BTC را نزد یک متولی (Custodian) قفل میکند.
✅ ایجاد رپد توکن: پس از سپردهگذاری، به همان میزان توکن جدید در شبکه مقصد صادر میشود.
✅ استفاده در شبکه جدید: کاربران میتوانند این توکن را در صرافیها، پلتفرمهای DeFi و قراردادهای هوشمند استفاده کنند.
✅ بازخرید توکن: در صورت نیاز، کاربر میتواند توکن بستهبندیشده را بسوزاند و دارایی اصلی را دریافت کند.
📌 مثال:
اگر شما ۱ BTC را به متولی ارسال کنید، به همان میزان ۱ WBTC دریافت خواهید کرد که میتواند در اتریوم برای معاملات وامدهی و استیکینگ استفاده شود.
🔹 ۳. انواع رپد توکنها
۱️⃣ رپد توکنهای پایدار (Fully Backed Wrapped Tokens)
🔹 این توکنها دارای پشتوانه ۱:۱ هستند و دارایی اصلی توسط یک متولی معتبر نگهداری میشود.
✅ مثال: WBTC، WETH، renBTC
۲️⃣ رپد توکنهای بدون پشتوانه (Synthetic Wrapped Tokens)
🔹 این توکنها از طریق قراردادهای هوشمند و وثیقهگذاری داراییهای دیگر ایجاد میشوند.
✅ مثال: sBTC در شبکه Synthetix که از وثیقه برای پشتیبانی از دارایی استفاده میکند.
۳️⃣ رپد توکنهای بینزنجیرهای (Cross-Chain Wrapped Tokens)
🔹 این توکنها به کاربران اجازه میدهند داراییهای خود را بین بلاکچینهای مختلف جابهجا کنند.
✅ مثال: USDC در چندین شبکه مانند Ethereum، BNB Chain و Solana در دسترس است.
🔹 ۴. مزایای رپد توکنها
✅ افزایش قابلیت همکاری (Interoperability): امکان استفاده از داراییها در بلاکچینهای مختلف
✅ افزایش نقدینگی: امکان مشارکت داراییهای غیر بومی در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)
✅ افزایش سرعت تراکنشها: برخی از شبکهها تراکنشهای سریعتر و کارمزد کمتر از بلاکچین اصلی ارائه میدهند
✅ استفاده در DeFi: قابلیت وامدهی، استیکینگ و معاملات اهرمی در پلتفرمهای غیرمتمرکز
🔹 ۵. معایب و ریسکهای رپد توکنها
⚠️ وابستگی به متولی (Custodian Risk): برخی از رپد توکنها نیاز به شخص ثالث دارند که دارایی اصلی را نگهداری کند.
⚠️ ریسک قرارداد هوشمند: ممکن است قرارداد هوشمندی که توکنها را صادر میکند، دچار باگ یا حمله شود.
⚠️ عدم تمرکز کامل: برخی از پروژههای رپد توکن متمرکز هستند و نیاز به اعتماد به یک نهاد دارند.
⚠️ کارمزد تبدیل: کاربران برای تبدیل دارایی اصلی به رپد توکن و بالعکس باید کارمزد بپردازند.
🔹 ۶. مقایسه رپد توکنهای معروف
| نام توکن | شبکه مقصد | دارایی پشتوانه | ویژگیها |
|---|---|---|---|
| WBTC | اتریوم | بیتکوین | پشتوانه ۱:۱، قابل استفاده در DeFi |
| WETH | اتریوم | اتریوم | برای تعامل در برخی DAppها |
| renBTC | چندزنجیرهای | بیتکوین | بدون نیاز به متولی متمرکز |
| tBTC | اتریوم | بیتکوین | غیرمتمرکز، مبتنی بر قرارداد هوشمند |
| USDC (Wrapped on BSC, Solana, Polygon) | بایننس، سولانا، پالیگان | دلار آمریکا | انتقال بین زنجیرهای سریعتر |
| stETH (Staked ETH) | اتریوم | اتریوم استیکشده | قابل معامله حتی قبل از برداشت از ETH 2.0 |
🔹 ۷. آینده رپد توکنها
🔹 افزایش تعداد بلاکچینهای سازگار: بسیاری از پروژهها در حال ایجاد راهحلهایی برای تعامل بین بلاکچینهای مختلف هستند.
🔹 افزایش استفاده در DeFi: استفاده از رپد توکنها در وامدهی، ییلد فارمینگ و معاملات مشتقه بیشتر خواهد شد.
🔹 پیشرفتهای امنیتی: پروژههای غیرمتمرکزتر مانند renBTC و tBTC به کاربران گزینههای ایمنتری ارائه میدهند.
🔹 کاهش نیاز به متولیان متمرکز: راهحلهای جدید مانند Atomic Swaps ممکن است نیاز به رپد توکنهای متمرکز را کاهش دهند.
🔹 جمعبندی
📌 رپد توکنها امکان استفاده از داراییهای دیجیتال در بلاکچینهای مختلف را فراهم میکنند.
📌 WBTC، WETH، و renBTC از رایجترین رپد توکنها هستند که نقدینگی و قابلیت همکاری را افزایش میدهند.
📌 این توکنها کاربردهای زیادی در DeFi، استیکینگ، و معاملات دارند.
📌 با اینکه مزایای زیادی دارند، اما ریسکهایی مانند وابستگی به متولی و حملات قرارداد هوشمند نیز وجود دارد.